Brzeg Głogowski

Kościół p.w. Bożego Ciała

Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 1315 r. Parafia należała do archiprezbiteratu głogowskiego. Obecny kościół jest budowlą orientowaną, jednonawową z rozbudowaną częścią prezbiterialną i wieżą od zachodu. Najstarszymi elementami są zachowane w całości romańskie mury nawy. Część wschodnia pierwotnego romańskiego założenia składała się z prezbiterium ze sklepieniem żagielkowym (częściowo zachowanego wraz ze sklepieniem) i wyodrębnionej półkolistej absydy (znanej we fragmentach z badań archeologicznych)*. Ściany nawy zdobił arkadowy fryz**. Kościół wzniesiono z cegły w wątku dwuwozówkowym (wedyjskim). Wieżę dobudowano w 1. połowie XIV w. Około 1680 r. rozbudowano prezbiterium dodając dwie kaplice północną i południową, które utworzyły jakby transept, a od wschodu prostokątną apsydę. Całość przesklepiono. Kaplice oraz prostokątna absyda posiadają obecnie sklepienia krzyżowe bezżebrowe, natomiast nawa - strop . Ostatnim etapem rozbudowy kościoła było dobudowanie w XVIII w. zakrystii. Wystrój wnętrza świątyni pochodzi głównie z okresu renesansu, baroku i czasów późniejszych. Około 1680 r. ówczesny starosta Johann Bernhard hrabia von Herberstein ufundował widoczną do dzisiaj dekorację stiukową obu kaplic, prezbiterium i łuku tęczowego. Skromniejsze sztukaterie widać też na łuku organowym oraz wewnętrznej stronie łuku oddzielającego nawę od przedsionka wieży. Po stronie północnej znajduje się drewniana ambona wykonana w stylu renesansowym. W centralnej części ołtarza głównego obraz w renesansowych ramach przedstawia Ostatnią Wieczerzę. Kaplicę północną zajmuje ołtarz poświęcony NMP oraz chrzcielnica. Na wprost ołtarza głównego ze sklepienia prezbiterium zwisa srebrna lampa ufundowana przez rodzinę von Canon w 1720 roku. Najwspanialszym elementem wystroju kościoła jest umieszczony w południowej kaplicy ołtarz – epitafium starosty głogowskiego Georga Rudolpha von Zedlitz, zmarłego w 1619 r., i jego żony Barbary Zedlitz z d. Wiedebach. Poza tym w kaplicy znajdują się jeszcze dwie kamienne płyty z inskrypcjami z początku XVII w. Na uwagę zasługują również umieszczone w przedsionku świątyni renesansowe nagrobki Wolfa von Glaubitz i jego żony Marii wykonane w 2. połowie XVI w. oraz wmurowane na ścianie zewnętrznej kościoła, po stronie południowej, epitafia. Jedno z nich poświęcone jest pastorowi tutejszej gminy ewangelickiej, synowi Joachima Spechta (pierwszego pastora ewangelickiego w Głogowie). Przed głównym wejściem stoi na wysokiej kolumnie kamienna figura Matki Boskiej, ufundowana w 1691 r. (zniszczona). Świątynia wraz z przylegającym do niej terenem dawnego cmentarza otoczona jest murem. Do 1945 r. kościół w Brzegu (Brieg) należał do archiprezbiteratu Głogów. Od 1947 r. jest siedzibą parafii w dekanacie Głogów-Zachód (obecnie: Głogów – NMP Królowej Polski). Do parafii należą miejscowości: Brzeg Głogowski, Czerna, Dobrzejowice, Góra Świętej Anny, Kromolin, Kropiwnik, Wróblin Głogowski.

• Tekst pochodzi z portalu Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej

Opis w opracowaniu Hansa Lutscha

• Grabsteine mit den Figuren der Verstorbenen in Lebensgröße für:
  l) den Ritter Wolf von Glaubitz zu Klein-Tschirne † 1568.
  2) seine Hausfrau † 1567.
  3) drei Kinder der Familie Specht † 1604.
• Epitaph von bedeutendem Aufbau nach der geschickt entwickelten Grundform für Herrn Georg Rudolf von Czedtlitz und Schönau in Brieg und Mirschau † 1619. Das Mittelfeld zeigt in halbkreisförmig abschließender Nische einen Crucifixus aus Alabaster auf reichem Hinter-grunde, seitlich daneben in Vorbauten, welche durch korinthische Säulchen umrahmt werden, die Figuren der Fides und Caritas in 1/2-Lebensgröße; in wagerechter Richtung klingt das Hauptgeschoß des Wandaufbaues in kartuschenartig umrahmte Schilder mit den Figuren von Moses und Johannes dem Täufer aus. Am Fries des dreiteiligen, um die vortretenden Säulen verkröpften Gebälkes sind Wappen und Engelköpfchen angebracht. Darüber erhebt sich ein Aufbau mit Wappen in zierlicher Ausführung, von Engeln gehalten und weiter oben ein kleinerer Rahmen, ein Relief der Grablegung des Herrn umschließend, wahrscheinlich aus Alabaster; das ganze Werk schließt oben mit einem Hochrelief, welches die Auferstehung Christi darstellt. Auf den Absätzen der beiden oberen Abstufungen sitzen die vier Evangelisten. Dieser Wandaufbau steht auf einem sarkophagartigen Gesims, das von schönen, reichverzierten Konsolen getragen wird; in der Mitte halten Löwen die für die Inschrift bestimmte, von Kartuschen umrahmte Tafel. Die Einzelformen dieses trefflich abgestuften Aufbaues sind die der späteren Renaissance. Das Denkmal ist durch einen neueren Oelanstrich in seiner Wirkung nicht unwesentlich beeinträchtigt. Gesims, das von schönen, reichverzierten Konsolen getragen wird; in der Mitte halten Löwen die für die Inschrift bestimmte, von Kartuschen umrahmte Tafel. Die Einzelformen dieses trefflich abgestuften Aufbaues sind die der späteren Renaissance. Das Denkmal ist durch einen neueren Oelanstrich in seiner Wirkung nicht unwesentlich beeinträchtigt.
• Inschrifttafeln:
  l) für Christof Georg von Czedtlitz, einen Sohn Rudolfs von Zedlitz in Brieg + 1605.
  2) für diesen selbst; s. o. Beide sind in der Weise der Spat-Renaissance umrahmt.

Płyta nagrobna Wolfa von Glaubitz † 1568

               

               

               

               

               

Płyta nagrobna Wolfa von Glaubitz, zmarłego w 1568 roku. Wokół postaci zmarłego cztery herby rodzinne. Po stronie ojczystej von Glaubitz i von Knobelsdorf, a po stronie macierzystej von Löben oraz von Rothenburg.

Płyta nagrobna Marii von Glaubitz † 1567

               

               

               

               

Płyta nagrobna Marii von Glaubitz zd. von Salhausen, żony Wolfa von Glaubitz, zmarłej w 1567 roku. Wokół postaci zmarłej cztery herby rodzinne. Po stronie ojczystej von Salhausen i von Hirschfeld, a po stronie macierzystej von Schönberg oraz von Graugwitz.
Dziękuję bardzo Danucie Szybińskiej-Juszczak za zdjęcia herbów.

Płyta inskrypcyjna Christopha von Zedlitz † 1605

Płyta inskrypcyjna Christopga Geroga von Zedlitz, syna Georga Rudolpha von Zedlitz, zmarłego 17 maja 1605 roku mając zaledwie rok życia. Pośrodku płyty duży herb rodziny von Zedlitz.

CHRISTOPHORO GEORGIO CZEDT
LITZ OPTIMAE SPEI INFANTI
GEORGIVS RVDOLPHVS A
CZEDTLITZ IN BRIGA FILIO
DVLCISSIS: MVLTIS CVM
LACHRYMIS POS: VIXIT ANNVM
TEGRVM MENS: VI DIES TRES . OBYT
ANNO M . DDC . V . DIE . XVII . MAY

Epitafium Georga von Zedlitz † 1619

               

Epitafium starosty głogowskiego Georga Rudolpha von Zedlitz, syna Georga von Zedlitz zu Brieg, auf Schönau und Mitschau oraz Ursuli von Zedlitz zd. von Kittlitz, męża Barbary von Zedlitz zd. von Wiedebach, z którą miał jednego syna Christopha Georga, zmarłego mającego zaledwie rok życia. Georg urodził się 30 marca 1574 roku a zmarł 2 stycznia 1619 roku.

Płyta nagrobna dzieci z rodziny Specht † 1604

Płyta nagrobna trojga dzieci z rodziny von Specht, zmarłych w 1604 roku.

Epitafium Ioachima Spechta † 1579

Epitafium pierwszego głogowskiego pastora Ioachima Spechta, urodzonego 23 grudnia 1523 roku a zmarłego 23 grudnia 1579 roku.

Epitafium Caspare Pomerano † 1621

Epitafium pastora emeryta Caspare Pomerano, zmarłego w 1621 roku.

Epitafium Carola Clesa † 1743

Epitafium pastora Carola Josepha Clesa, urodzonego 18 stycznia 1700 roku a zmarłego 16 kwietnia 1743 roku.

Epitafium Gustava von Haugwitz i jego żony Sophie

Epitafium Gustava Adolpha Eduarda von Haugwitz, urodzonego 15 kwietnia 1797 roku we Wrocławiu a zmarłego 25 marca 1863 roku w Brzegu oraz jego żony Sophie Philippine Elisabeth von Haugwitz zd. von Czettritz-Neuhaus, urodzonej 4 kwietnia 1808 roku w Chełmcu a zmarłej 27 lutego 1852 roku w Brzegu.

Cokół kolumny Maryjnej

Cokół zniszczonej kolumny Maryjnej przed kościołem.